پیدایش و گسترش مکتب تشیع در ایران دست‌‌مایه عوامل متعددی است، که هر کدام در جای خود ـ از نظر تاریخی و شکل‌‌گیری ـ قابل بحث و بررسی است. اما سه عامل مردمی در اشاعه فرهنگ تشیع، نقش بسزایی داشته است