قسمت اول
دگرگونی جوامع، با مفهوم تغییر اجتماعی که لزوماً
یک پدیده جمعی است، مورد بررسی قرارمیگیرد. تغییر اجتماعی، گاهی در ژرفای
جامعه و تار و پود آن رخ میدهد و موجب تحول و دگرگونیبنیادین در
زمینههای فکری، روحی، سنن، آداب و عملکردها میگردد. حرکتهای اجتماعی
انبیایالهی که با هدف اقامه قسط و عدل در جامعه صورت گرفته، در تأثیرگذاری
بر جامعه بشری، قرین توفیقبوده است؛ گرچه به جهت وجود زورمداران و
مستکبران و مقاومت دنیاپرستان، این هدف به گونه همهجانبه جامه عمل نپوشیده
است.
انسانهای اندیشمند و مصلح در طول تاریخ به صورت مستقیم یا غیر
مستقیم به برکت هدایت وتعالیم این انسانهای برگزیده حرکت کردهاند. در عصر
ما، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امامخمینی(رض )، یکی از این حرکتهاست
که از حرکت انبیای الهی به ویژه انقلاب اسلامی پیامبراعظم(ص ) مایه و الگو
گرفته. در این نوشتار کوشش شده الگوپذیری و مشابهت این انقلاب با
انقلابپیامبر اعظم(ص )، در گستره زمینهها، شرایط، اصول و اهداف،
ویژگیها، شیوه مبارزه، عوامل پیروزی ودستاوردهای آن، تبیین گردد.
انقلاب اسلامی ایران
حرکتهای
بزرگ تاریخی بیش از هر چیز مدیون شخصیتهای برجستهای است که بانفوذ خود
بر اندیشهها و گرایشهای ملتها، تحولات عمیقی را در جامعه بشری
ایجادکردهاند.
امام خمینی در دوران معاصر یکی از شخصیتهای برجسته و
بیبدیل است که انقلاباسلامی ایران را با رهبری منحصر به فرد خود به
پیروزی رسانید و توانست مبدأ تحولاتبنیادین در حیات فرهنگی، سیاسی و
اجتماعی ملت ایران و نیز سرآغاز شکلگیریبسیاری از جنبشها و حرکتهای
تحولزا در دنیا شود.
قبل از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، با توجه به
حاکمیت دو تفکر اومانیسم و ماتریالیسمدر اغلب نقاط جهان، چنان القا میشد
که نظامهای حکومتی منحصراً باید به یکی از دوشیوه لیبرال دموکراسی یا
سوسیال دموکراسی باشد و چنانچه انقلابی در جهان رخ دهد، بهناچار باید تحت
حمایت یکی از دو بلوک شرق یا غرب قرار گیرد تا بتواند به پیروزیرسیده و
ادامه حیات دهد.
انقلاب اسلامی ایران به رغم القائات استکبار جهانی، در
پیدایش، کیفیت مبارزه، انگیزهانقلاب و قیام، عوامل پیروزی و سیر حرکت از
دیگر انقلابها جدا بود و در حقیقت تحفهالهی و هدیه غیبی از جانب خداوند
بر ملت ایران و نیز چالشی علیه نظام اختاپوسیسرمایهداری دنیا از یک طرف و
نظام الحادی مارکسیستی از طرف دیگر بود و به دلیلاستقلالش با هیچ کدام
کنار نیامد؛ چنانکه معمار بزرگ انقلاب اسلامی حضرت امامخمینی(ره ) و خلف
صالح وی، مقام معظّم رهبری بر این مطلب تصریح
دارند.
با توجه به مطلب یاد شده، سؤال اصلی تحقیق حاضر این است که (الگوی
انقلاباسلامی چیست؟) برای پاسخگویی به این سؤال، استناد به تفکرات،
اندیشهها، بیانات وسیره عملی رهبران انقلاب اسلامی و نیز تمسک به
شباهتجویی در گستره زمینهها،شرایط، اصول و اهداف، ویژگیها، شیوه مبارزه،
عوامل پیروزی و دستاوردهای انقلاببسیار راهگشا خواهد بود. آنچه در گفتار
حاضر، درصدد تبیینش هستیم، الگوپذیریانقلاب اسلامی ایران از انقلاب اسلامی
پیامبر اعظم(ص ) است.
الگوی انقلاب اسلامی
با
دقت در بیانات رهبران انقلاب اسلامی ایران، آنان خود به روشنی مدّعی و
معترف بهالگوپذیری انقلاب اسلامی ایران از انقلاب اسلامی پیامبر اعظم
هستند؛ بلکه آن را جلوهایاز انقلاب سراسر نور و هدایت آن حضرت میدانند.
بنیانگذارانقلاب
اسلامی ایران، آرمان انقلاب را، تجلّی حکومت دینی و جمهوریاسلامی میداند
و به دنبال ساماندهی حکومتی نظیر حکومت نبوی و علوی است:
ما در جمهوری
اسلامی داریم زندگی میکنیم، جمهوری اسلامی که در اسلام مثل رسول اکرم،مثل
امیرالمؤمنین - سلام الله علیهما - بر آن حکومت کردهاند. میخواهیم یک
همچو حکومتیباشد. ایشان بر این مطلب پای فشرده و اصرار دارند که
مسلمانان باید به پیامبر خدا تأسّی کنندو همانگونه که آن حضرت حکومت تشکیل
داد و جنگ و دفاع داشت، اینان نیز باید چنینکنند. به همین جهت معتقد است:
(انقلاب اصیل و عظیم الهی و اسلامی و ایرانی ملتایران جلوهای از نهضت پر
عظمت حضرت محمّد رسول الله است)
مقام معظم رهبری نیز ضمن برشمردن رسالت پیامبران الهی، معتقد است،انقلاب اسلامی ایران، الگوی حکومتی پیامبران را پیش روی خود دارد:
این
سه تا کار به عهده پیامبران است؛ تعلیم معارف الهی، تعلیم جهانبینی الهی و
تعلیم مقرراتو احکام الهی و بعد تربیت مردم و رشد دادن مردم و تزکیه مردم
و شکوفا کردن استعدادهای مردم،برای اینکه مردم توانا بشوند خودشان را
اداره کنند و آنگاه مدیریت جامعه، بالفعل که به عهدهپیامبران است. آن وقتی
که پیغمبری در جامعه هست، اداره جامعه به عهده اوست. برطبق حکمالهی ما یک
چنین الگویی را امروز در اینجا داریم. البته همانطور که گفتم این الگو با
آنچه کهمیتواند ایدهآل باشد، فاصله دارد، اما این فاصله باید روز به
روز کمتر بشود و در نهایت این فاصله
پربشود.
ایشان در مقایسه حرکتهای مصلحان مسلمان دوران معاصر با حرکت امام
خمینی(ره )، براین باور است که تلاش بیحد و حصر مصلحان مسلمان و مخلص هرگز
نتوانسته است حرکتمعکوس و رو به انحطاط ملل مسلمان را متوقف کند یا عزت و
عظمتی را که آنان از آن ناممیآورده و در آرزویش آه و اشک
میافشاندهاند، به مسلمانان برگرداند و یا حتی اعتقاد وباور اسلامی را در
تودههای مردم مسلمان تقویت کرده، نیروی آنان را در خدمت آن به کارگیرد و
یا دامنه جغرافیایی اسلام را گسترش دهد، ولی امام خمینی برای حیات
دوبارهاسلام، درست همان راهی را پیمود که رسول معظم(ص ) پیموده
بود.
با توجه به بیانات یاد شده اینک به موارد شباهت و الگوپذیری انقلاب اسلامی ایران ازانقلاب اسلامی پیامبر اعظم(ص ) میپردازیم.
1. زمینههای انقلاب
2. شرایط لازم برای انقلاب
3. اصول و اهداف انقلاب
4. ویژگیهای انقلاب
5 . شیوههای مبارزه
6 . عوامل پیروزی
7. دستاوردهای انقلاب
ادامه دارد...
