قسمت اول

دگرگونی جوامع، با مفهوم تغییر اجتماعی که لزوماً یک پدیده جمعی است، مورد بررسی قرارمی‏گیرد. تغییر اجتماعی، گاهی در ژرفای جامعه و تار و پود آن رخ می‏دهد و موجب تحول و دگرگونی‏بنیادین در زمینه‏های فکری، روحی، سنن، آداب و عملکردها می‏گردد. حرکت‏های اجتماعی انبیای‏الهی که با هدف اقامه قسط و عدل در جامعه صورت گرفته، در تأثیرگذاری بر جامعه بشری، قرین توفیق‏بوده است؛ گرچه به جهت وجود زورمداران و مستکبران و مقاومت دنیاپرستان، این هدف به گونه همه‏جانبه جامه عمل نپوشیده است.
انسانهای اندیشمند و مصلح در طول تاریخ به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به برکت هدایت وتعالیم این انسانهای برگزیده حرکت کرده‏اند. در عصر ما، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام‏خمینی(رض )، یکی از این حرکت‏هاست که از حرکت انبیای الهی به ویژه انقلاب اسلامی پیامبراعظم(ص ) مایه و الگو گرفته. در این نوشتار کوشش شده الگوپذیری و مشابهت این انقلاب با انقلاب‏پیامبر اعظم(ص )، در گستره زمینه‏ها، شرایط، اصول و اهداف، ویژگی‏ها، شیوه مبارزه، عوامل پیروزی ودستاوردهای آن، تبیین گردد.

انقلاب اسلامی ایران
حرکتهای بزرگ تاریخی بیش از هر چیز مدیون شخصیت‏های برجسته‏ای است که بانفوذ خود بر اندیشه‏ها و گرایشهای ملت‏ها، تحولات عمیقی را در جامعه بشری ایجادکرده‏اند.
امام خمینی در دوران معاصر یکی از شخصیتهای برجسته و بی‏بدیل است که انقلاب‏اسلامی ایران را با رهبری منحصر به فرد خود به پیروزی رسانید و توانست مبدأ تحولات‏بنیادین در حیات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ملت ایران و نیز سرآغاز شکل‏گیری‏بسیاری از جنبش‏ها و حرکت‏های تحول‏زا در دنیا شود.
قبل از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، با توجه به حاکمیت دو تفکر اومانیسم و ماتریالیسم‏در اغلب نقاط جهان، چنان القا می‏شد که نظام‏های حکومتی منحصراً باید به یکی از دوشیوه لیبرال دموکراسی یا سوسیال دموکراسی باشد و چنانچه انقلابی در جهان رخ دهد، به‏ناچار باید تحت حمایت یکی از دو بلوک شرق یا غرب قرار گیرد تا بتواند به پیروزی‏رسیده و ادامه حیات دهد.
انقلاب اسلامی ایران به رغم القائات استکبار جهانی، در پیدایش، کیفیت مبارزه، انگیزه‏انقلاب و قیام، عوامل پیروزی و سیر حرکت از دیگر انقلاب‏ها جدا بود و در حقیقت تحفه‏الهی و هدیه غیبی از جانب خداوند بر ملت ایران و نیز چالشی علیه نظام اختاپوسی‏سرمایه‏داری دنیا از یک طرف و نظام الحادی مارکسیستی از طرف دیگر بود و به دلیل‏استقلالش با هیچ کدام کنار نیامد؛ چنان‏که معمار بزرگ انقلاب اسلامی حضرت امام‏خمینی(ره ) و خلف صالح وی، مقام معظّم رهبری بر این مطلب تصریح دارند.                                                                                                                                  با توجه به مطلب یاد شده، سؤال اصلی تحقیق حاضر این است که (الگوی انقلاب‏اسلامی چیست؟) برای پاسخگویی به این سؤال، استناد به تفکرات، اندیشه‏ها، بیانات وسیره عملی رهبران انقلاب اسلامی و نیز تمسک به شباهت‏جویی در گستره زمینه‏ها،شرایط، اصول و اهداف، ویژگی‏ها، شیوه مبارزه، عوامل پیروزی و دستاوردهای انقلاب‏بسیار راهگشا خواهد بود. آنچه در گفتار حاضر، درصدد تبیینش هستیم، الگوپذیری‏انقلاب اسلامی ایران از انقلاب اسلامی پیامبر اعظم(ص ) است.

الگوی انقلاب اسلامی‏
با دقت در بیانات رهبران انقلاب اسلامی ایران، آنان خود به روشنی مدّعی و معترف به‏الگوپذیری انقلاب اسلامی ایران از انقلاب اسلامی پیامبر اعظم هستند؛ بلکه آن را جلوه‏ای‏از انقلاب سراسر نور و هدایت آن حضرت می‏دانند.
بنیان‏گذارانقلاب اسلامی ایران، آرمان انقلاب را، تجلّی حکومت دینی و جمهوری‏اسلامی می‏داند و به دنبال سامان‏دهی حکومتی نظیر حکومت نبوی و علوی است:
ما در جمهوری اسلامی داریم زندگی می‏کنیم، جمهوری اسلامی که در اسلام مثل رسول اکرم،مثل امیرالمؤمنین - سلام الله علیهما - بر آن حکومت کرده‏اند. می‏خواهیم یک همچو حکومتی‏باشد.          ایشان بر این مطلب پای فشرده و اصرار دارند که مسلمانان باید به پیامبر خدا تأسّی کنندو همانگونه که آن حضرت حکومت تشکیل داد و جنگ و دفاع داشت، اینان نیز باید چنین‏کنند. به همین جهت معتقد است: (انقلاب اصیل و عظیم الهی و اسلامی و ایرانی ملت‏ایران جلوه‏ای از نهضت پر عظمت حضرت محمّد رسول الله است)

مقام معظم رهبری نیز ضمن برشمردن رسالت پیامبران الهی، معتقد است،انقلاب اسلامی ایران، الگوی حکومتی پیامبران را پیش روی خود دارد:
این سه تا کار به عهده پیامبران است؛ تعلیم معارف الهی، تعلیم جهان‏بینی الهی و تعلیم مقررات‏و احکام الهی و بعد تربیت مردم و رشد دادن مردم و تزکیه مردم و شکوفا کردن استعدادهای مردم،برای اینکه مردم توانا بشوند خودشان را اداره کنند و آنگاه مدیریت جامعه، بالفعل که به عهده‏پیامبران است. آن وقتی که پیغمبری در جامعه هست، اداره جامعه به عهده اوست. برطبق حکم‏الهی ما یک چنین الگویی را امروز در اینجا داریم. البته همان‏طور که گفتم این الگو با آنچه که‏می‏تواند ایده‏آل باشد، فاصله دارد، اما این فاصله باید روز به روز کمتر بشود و در نهایت این فاصله پربشود.                                                                  ایشان در مقایسه حرکت‏های مصلحان مسلمان دوران معاصر با حرکت امام خمینی(ره )، براین باور است که تلاش بی‏حد و حصر مصلحان مسلمان و مخلص هرگز نتوانسته است حرکت‏معکوس و رو به انحطاط ملل مسلمان را متوقف کند یا عزت و عظمتی را که آنان از آن نام‏می‏آورده و در آرزویش آه و اشک می‏افشانده‏اند، به مسلمانان برگرداند و یا حتی اعتقاد وباور اسلامی را در توده‏های مردم مسلمان تقویت کرده، نیروی آنان را در خدمت آن به کارگیرد و یا دامنه جغرافیایی اسلام را گسترش دهد، ولی امام خمینی برای حیات دوباره‏اسلام، درست همان راهی را پیمود که رسول معظم(ص ) پیموده بود.                         

 با توجه به بیانات یاد شده اینک به موارد شباهت و الگوپذیری انقلاب اسلامی ایران ازانقلاب اسلامی پیامبر اعظم(ص ) می‏پردازیم.


 1. زمینه‏های انقلاب‏


2. شرایط لازم برای انقلاب‏


3. اصول و اهداف انقلاب‏


4. ویژگی‏های انقلاب‏


5 . شیوه‏های مبارزه‏


6 . عوامل پیروزی‏


7. دستاوردهای انقلاب‏

 

ادامه دارد...